VIVO_2-2013-nl

VIVO 13 Door Dr. Bodo Schnell D e bronnen voor organische stoffen in het vijver- water zijn veelsoortig. Een groot deel is direct (wanneer het niet volledig opgegeten en ver- werkt wordt) of indirect (door de spijsvertering van de vissen) afkomstig uit het voeder. Daar komen de in de vijver gevallen bladeren en vruchten van planten nog bij, evenals vogelpoep of een onopgemerkt in de vijver liggend dood dier. Maar in tegenstelling tot veel an- dere waterparameters is een directe meting met vijver- of aquaristiektests niet mogelijk. Betekenis en herkenning Een groot gedeelte van de organische waterbe- lastingen wordt oxidatief door bacteriën en andere micro-organismen afgebroken. Hierbij wordt veel zuur- stof verbruikt (zie sera VIVO 1/2013, pagina 10), die dan op een ander punt, zoals voor het ademen van de vissen, ontbreekt. Grote hoeveelheden organische stoffen in het water leiden tot een massale vermeerde- ring van de micro-organismen. Dat verhoogt het risico op het uitbreken van ziektes op tweevoudige wijze: enerzijds door verzwakking van het immuunsysteem van de vissen, anderzijds – in elk geval bij de vermeer- dering van facultatief ziekteverwekkende organismen – ook direct door verhoogde kiemdruk. In extreme gevallen kan door het intensieve zuurstofverbruik in het vijverwater de zuurstof vrijwel volledig ontbreken. Maar zelfs dan vinden andere af- braakprocessen plaats. Voor deze toestand – inclusief het afsterven van alle hogere levens evenals een inten- sieve, onaangename geur – is de uitdrukking “om- slaan“ gebruikelijk geworden. Voordat het zover komt, zijn er echter voldoende waarschuwingssignalen. Een onaangename geur is, op zijn minst evenredig, haast altijd aan vluchtige stikstof of zwavelverbindingen te wijten. Het duidt er in elk geval op, dat er anaerobe – resp. correcter anoxische – processen gaande zijn. Het dreigende gevaar is dan enerzijds het eraan ten grondslag liggende zuurstofte- kort, anderzijds is minstens een deel van de onaange- naam ruikende stoffen ook giftig. Schuimvorming aan het oppervlak is een ander waarschuwingssignaal. Hier worden organische stoffen – o.a. proteïnes – in het grensvlak tussen lucht en water afgescheiden die het schuim stabiliseren. Dit effect wordt bijvoorbeeld bij eiwitafschuimers in zeewater aquariums gebruikt, maar ook de schuimkraag op het bier berust daarop. Een andere aanwijzing voor de organische belasting is de versterkte vorming van slijmerig werkzame organi- sche molm. In tegenstelling tot vlokvormige anorgani- sche molm (deze mag onaanzienlijk lijken, maar levert waardevolle bijdragen aan de biologische filtering) is organische molm een indicatie voor een te hoge belas- ting door organische voedingsstoffen. Uiteindelijk kan een verhoogde organische belasting ook door een regelmatige wateranalyse herkend worden. De zekerste aanwijzing is een aan- houdend lage zuurstofwaarde, die het resultaat van de hierboven genoemde oorzaken is. Regelmatige me- tingen met de sera zuurstof-Test zijn daarom een belangrijke preventiemaatregel. Maatregelen De belangrijkste preventiemaatregelen tegen de concentratie van organische belastingen zijn een goede vijverhygiëne en een efficiënte filtering over sera siporax pond. Dit betekent een beheerst visbe- stand evenals voorzorgsmaatregelen tegen in de vijver vallende bladeren etc. Ook een uitklimmogelijkheid voor in de vijver gevallen dieren (b.v. muizen) moet ab- soluut aanwezig zijn. In de herfst, evt. ook meerdere keren in andere seizoenen, moet de op de bodem afgezette modder weggezogen worden. Bovendien moet sera pond filter biostart gebruikt worden, om de afbraak van het orga- nische molm te versnellen. Een krachtige aan de vijvergrootte en het visbe- stand aangepaste filterinstallatie is absoluut noodzake- lijk. Deze zorgt voor de biologische afbraak van de or- ganische afvalstoffen, zorgt voor circulatie van het water en verrijkt dat direct of indirect met zuurstof door een verbeterde beweging van het oppervlak. In acute gevallen wordt sera O2 plus als directe maatregel ingezet. ©JudyBenJoud;MennoSchaefer;DennisAlbertRichardson–shutterstock.com De vijver als leefruimte

VIVO_2-2013-nl

Pages