VIVI_2-2013-pl

Badania zachowań14 Oczy ślepego lustrzenia meksykańskiego zani kają w późniejszym stadium rozwoju – nie są im potrzebne w ciemnym środowisku życia. Kurki czerwone wydają za pomocą pęcherza pławnego dźwięki przypominające mruczenie. Oczy czworooków żyjących przy powierzchni wody są podzielone, by zapewnić jednocześnie obraz nadwodny i podwodny. “Mowa” “Ryby bez głosu” to tylko przysłowie. W przeciwieństwie do powszechnej opinii, pod wodą ma miejsce oży- wiona wymiana akustyczna. Ryby wytwarzają dźwięki bezpośred- nio poprzez wibracje pęcherza pław- nego lub przez pocieranie częściami szkieletu jedna o drugą. Poza odstra- szaniem wrogów i poszukiwaniem partnerów, dźwięki mogą być uży- wane również do komunikacji we- wnątrzgatunkowej. Zaleca się zatem skontrolować i, w miarę możliwości, ograniczyć poziom obciążenia aku- stycznego w akwarium. Nie należy pukać w szybę zbiornika, jeżeli znaj- dują się w nim ryby. Wzrok Ze względu na gwałtowne zmniejsza- nie się natężenia światła wraz ze wzro- stem głębokości wody, widoczność w wodzie jest znacząco mniejsza niż na lądzie. Kolejnym czynnikiem jest zmętnienie wody. Ma tu swoje źródło krótkowzroczność ryb. Ich nieela- styczne soczewki oczu zapewniają ostrość widzenia zazwyczaj w zasięgu około jednego metra. Wiele gatun- ków ryb rozróżnia jednak kolory (nie- które nawet światło UV). W większości przypadków, oczy ryb umiejscowione są z boku głowy. Uzy- skiwana w ten sposób panoramiczna perspektywa jest niezwykle korzystna pod wodą, gdzie drapieżniki mogą nadpłynąć z każdego kierunku, zwłasz- cza, że głowa nie jest w stanie poru- szać się niezależnie od reszty ciała. Ciekawostka: Mimo, że ryby zazwyczaj nie mają po- wiek, mogą spać całkiem normalnie (niektóre śpią unosząc się w wodzie). Śledzie są zdolne słyszeć ultradźwięki. To cenna umiejętność ze względu na możliwość ochrony przed ich wrogami, delfinami, które używają ultradźwięków przy polowaniu. Słuch Ryby nie są wyposażone w widoczne ucho zewnętrzne, ale absolutnie nie są – jak wierzono przez wiele lat – głu- che. Ich narządy słuchu składają się z zamkniętych, wypełnionych cieczą bąbelków i wibrujących kamyczków błędnikowych (spełniających także funkcję zmysłu równowagi). Przypomi- nają ucho wewnętrzne człowieka. Pę- cherz pławny służy u niektórych ryb za wzmacniacz. Dźwięk nakierowywany jest lepiej i szybciej w gęstej wodzie, niż w powietrzu. Podczas gdy my, kręgowce lądowe, słyszymy dźwięki w wodzie tylko w słaby i zniekształcony sposób, na- rządy słuchu ryb są doskonale przysto- sowane do warunków w niej panują- cych. Elena Rathgeber Nieme, głuche i nieskomplikowane R yby to wrażliwe istoty, których doznania różnią się istotnie od naszych (porównaj z sera VIVO 1/2013, część 1) – z powodu całkowicie odmiennego środowiska życia. Potrafią wykrywać bodźce płynące z otoczenia, co pomaga im chronić się przed dra- pieżnikami, wybierać odpowiednie warunki do życia, znajdować pożywienie i partnerów. Jak wiadomo, ich narządy zmysłów są perfekcyjnie dopasowane do życia w wodzie i ujaw- niają naprawdę zaskakujące możliwości. ©orlandin–shutterstock.com ©RichCarey–shutterstock.com ©HamsterMan–shutterstock.com©gallimaufry–shutterstock.com Część 2

VIVI_2-2013-pl

Pages